De president van de VS, Donald Trump, wil het huishoudboekje van de Amerika en de Amerikaan op orde brengen. Dat is een nobel streven en zeker geen overbodige luxe:
Het land heeft een enorme staatsschuld (ca 120% van het bbp, dat is $ 107359 per persoon in maart 2025). Daarnaast heeft de Amerikaanse burger nog een consumptief krediet van ca $105056 per huishouden in 2024. De staat en de burger moeten minderen anders loopt het uit op een economische catastrofe voor de hele wereld.
Dat deze president de problematiek aanpakt, is derhalve niet alleen wenselijk maar ook noodzakelijk. Dat hij zich militair terugtrekt uit Europa en de bondgenoten in de Navo verplicht de eigen veiligheid op orde te brengen is terecht. Daarmee kan hij al het nodige besparen. Zijn aanpak en woordkeus om het huishoudboekje in eigen huis op orde te brengen, zijn nu eens tenenkrommend, dan weer vermakelijk.
Laten we beginnen met de donaties aan de Amerikaanse overheid. Bedrijven buiten de VS worden geacht een donatie aan de Amerikaanse overheid te doen (=de importheffing) bij de verkoop van een product aan de Amerikaanse burger. Het bewuste buitenlandse bedrijf zal de donatie doen, maar het bedrag van de donatie vervolgens (deels) doorberekenen aan de Amerikaanse klant is de verwachting. Dus het product zal duurder worden voor de klant afhankelijk van de hoogte van de donatie. Dat weet de president ook. Hij hoopt en verwacht dat de Amerikaanse bedrijven en burgers uitkijken naar een alternatief product uit eigen land.
Echter, iedereen ziet in dat de VS niet alles zelf kunnen maken wat ze thans nodig denken te hebben. De werkloosheid (4.2%) is relatief laag en de arbeidsparticipatie (73%) is behoorlijk en de productiviteit behoort tot de hoogste ter wereld voor dit enorme land (alleen enkele kleine gaan de VS voor). Bij het huidig consumptieniveau in de VS komt D.Trump simpel menskracht tekort in eigen land, zeker nu hij (illegale) gastarbeiders over de grens zet en het demografisch tekort blijft oplopen zoals dat in de gehele westerse wereld en Zuid-Oost Azië het geval is, omdat het vruchtbaarheidscijfer lager is dan 2.1. ( 2.1 kind per vrouw is de natuurlijke vervangingsnorm om het inwonertal van een volk of land te handhaven). Het ligt dan ook in de lijn van de verwachtingen dat de VS niet heel veel meer zal produceren, (het bbp zal slechts beperkt groeien), maar Amerikanen zullen minder producten en diensten afnemen uit het buitenland, omdat ze onbetaalbaar zijn.
Inmiddels lopen veel landen te hoop tegen het beleid van Trump, ze vrezen dat het eigen huishoudboekje niet meer op orde komt nu ze geacht worden een donatie te doen aan de Amerikaanse staat of met hun exportartikelen blijven zitten.
Toch dringt zich de vraag op of hier geen sprake is van een win-win situatie? De Amerikanen zullen minder consumeren, krijgen daardoor financiële ruimte om hun kredieten en schulden af te lossen (Dat zal overigens nog een taai mentaal bewustwordingsproces worden voor de kooplustige Amerikaan). Maar een grotere winst is er voor de toekomst. Minder milieu- en natuurbelasting, een geringer beroep op de delfstoffen en olie. Meer dan de ongemakkelijke waarheid van Al Gore, de goede bedoelingen van Barack Obama en Joe Biden kan Donald Trump met zijn eigenzinnige beleid bijdragen - ondanks dat hij uit het klimaatakkoord stapte- aan een betere wereld voor toekomstige generaties. Ik hoor hier niemand over helaas. Dat is niet alleen veelzeggend, maar ook zorgelijk. De geïndustrialiseerde wereld spreekt grote woorden over klimaat en natuur maar lopen te hoop tegen Trumps huishoudboekje dat een aanzet is tot een rem op de (over-) consumptie.
Economen van naam geven Trump weinig kans van slagen om het huishoudboekje op orde te krijgen. Het zou goed zijn dat deze economen eens in de spiegel kijken en onder ogen zien dat er op pof is geleefd. Dat de economische groei in feite oneigenlijke groei is geweest. Ja, er komt een stevige recessie, maar beter nu een zware dan voor de volgende generatie een catastrofale. Dat proces van verandering zal te merken zijn in het huishoudboekje van heel veel burgers overal ter wereld. Maar kan ook leiden tot nieuwe creativiteit en een herinrichting van het huishoudboekje zonder dat mensen daar per definitie ongelukkiger van worden. Aristoteles wist het al: geluk zit op de rug van de activiteit.