De oorlog in Ukraine duurt inmiddels bijna 18 maanden. Dat is wat langer dan Poetin en zijn Rusland hadden gepland. We kunnen vaststellen dat de invasie van Poetin goeddeels is mislukt. Zijn plannen zijn gedwarsboomd, maar daarmee houden de zegeningen na 18 maanden strijd wel op.
De verliezen aan mensenlevens en verwoestingen in Ukraine zijn immers enorm en een einde van de verbeten strijd is nog niet in zicht. Hoe de oorlog zal aflopen weet ik niet. Ik weet ook niet of het ooit zal aflopen. Zelfs al zou er een staakt het vuren worden afgesproken en nageleefd, doemt een nieuwe vraag op, namelijk: Wat gebeurt er in Rusland?
Niet alleen de vastgelopen ‘militaire operatie’ hangt als een molensteen om de nek van Poetin en in feite het hele Russische volk, maar ook de slechte verhoudingen met het Westen, met alle gevolgen van dien. Toch is dat niet het belangrijkste. De ‘militaire operatie’ was bedoeld voor de Bühne, om het volk aaneen te smeden, om de Russische trots op te vijzelen tegenover het decadente Westen. De tijd leek rijp voor Poetin om de daad bij het woord te voegen en zich onsterfelijk te maken. Angela Merkel maakte niet al te veel ophef over de annexatie van de Krim. Ze was met handen en voeten gebonden aan de gaskraan van Poetin. De Nord-Stream I & II waren de oplossing voor al onze problemen en Poetin erkentelijk voor zijn medewerking. In Tsjetsjenië, Georgië en Syrië kon Poetin intussen vrijwel ongehinderd oefenwedstrijden spelen in vernietigen en moorden.
Met gas-en olieroebels, -dollars en -euro’s deed hij het oude Tsaristische sentiment herleven in het hart van de Russische patriot. Na enige jaren van relatieve rust en nadat de lastige Hillary Clinton op een zijspoor stond, leek het moment aangebroken voor een nieuw en finaal avontuur in Ukraine, waar een komiek inmiddels de leiding had. Zag zijn Britse evenknie Boris Johnson vergezichten door uit de EU te stappen en herinneringen op te roepen aan een goot rijk. Poetin deed dat ook, maar het bleef niet bij vervlogen sentiment. Poetin vervulde de Russische droom, althans zo leek het even, toen hij in een lange colonne naar Kiev toog. Europa hield de adem in uit angst voor dreigende kernrampen en betrokkenheid in de militaire operatie.
Z’n droom en dat van heel Rusland valt na 18 maanden oorlog in duigen en de trots loopt een stevige deuk op. Het aanvankelijke perspectief van een eendrachtig en welvarend Rusland bij het aantreden van Poetin, gleed verder weg. Dat toont zich in de vergrijzing van de bevolking, het lage geboortecijfer en het wantrouwen van de burger tegenover de overheid inzake de vaccinatie tegen Covid 19.
De wijze waarop de ‘militaire operatie’ in de politiek en op het slagveld wordt vormgegeven, en in de media wordt verslagen, toont een volk in verval, of misschien is ‘in ontbinding’ een beter woord. Hoe dit moreel verval uitwerkt, is gissen. Er groeit een generatie op met gekrenkte trots dat ook nog eens op weinig westerse sympathie kan rekenen. Van bondgenoten hoeft een Rusland na Poetin ook geen steun te verwachten.
De angst in het Westen voor de rare sprong van de bekende ‘kat in het nauw’, is zeker niet denkbeeldig. Toch dient paal en perk te worden gesteld aan de dreiging en het Westen kan de druk verder opvoeren om een einde te forceren in de ‘militaire operatie’. Dit kan om te beginnen door niet slechts Poetin en een kleine kliek, maar het gehele het Russische volk verantwoordelijk te houden voor de ontstane situatie. Het zijn geen onschuldige burgers, maar mededaders in een foute strijd, die men niet kan winnen. Deze collectieve veroordeling kan parallel lopen met het bieden van perspectief aan de samenleving, die bereid is te veranderen zodat men eens toch opnieuw in vrede en met perspectief kan beginnen aan de ontwikkeling van een samenleving waar plaats is voor een goed leven voor alle burgers.